اگر نگاهی به قالی های قدیمی بیندازیم شاهد آن هستیم که در زمینه فرش های قدیمی طرحی باغ مانند را به تصویر کشیده که توسط جوی های آب به هم مرتبط هستند. باغ یا زمینه قالی به تمامی اشکال هندسی از جمله ، فرش مستطیل شکل ، فرش دایره ای یا فرش گرد ، فرش مربع شکل وجود داشته اند. که بعضی ها معتقدند اولین طرح های قالی بر گرفته از گلستان و باغ بوده است و عده ای دیگر معتقدند ابتدا این طرح بر روی جلد قرآن وجود داشته است و بعد ها مورد توجه طراحان و نقشه کشان قالی قرار گرفته است. بیشتر فرش های ایرانی دارای ویژگی هایی چون لچک و ترنج هستند. لچک و ترنج در فرش طرحی عمومی ، زیبا و معروف در فرش های ایرانی است که از دوران شاه عباس تا به حال کاربرد های زیادی در نقشه کشی قالی و زمینه فرش داشته است. برای آشنایی با لچک فرش و ترنج قالی این مقاله را قرار داده ایم که در ادامه این مطلب آشنایی با اصطلاح لچک فرش و ترنج فرش ماشینی و قالی دستباف قرار داده شده است که می توانید دنبال نمایید.

 

لچک در کجای فرش قرار دارد( لچک فرش چیست )

 

لچک در لغت به معنای گوشه و کناره است و جایگاه آن در گوشه و کناره های فرش است که معمولا به صورت قوسی شکل بوده و با گل و بوته تزئین می شود.

 

 

ترنج در کجای فرش قرار دارد ( ترنج در فرش چیست )

 

معنی لغوی ترنج یعنی میوه بالنگ ، این طرح در فرش بسیار مشخص است و زیبایی خاصی را به فرش می دهد. ترنج  دقیقا در وسط زمینه فرش و به صورت دایره ای شکل ، بیضی یا نواری قرار می گیرد و فضای مشخصی از فرش را در بر می گیرد. ترنج فرش معمولا از شاخه و برگ ، نقوش اسلیمی و غیره متعدد و در کنار هم تشکیل شده اند. به دلیل نقوش و رنگ های به کار رفته در ترنج قالی جلوه خاصی نسبت به زمینه آن دارد و مانند یک کادر مرکزی و مدال در وسط فرش است.

 

 

ترنج فرش

 

هر گاه چند ترنج تو در تو قرار بگیرند به آن کاسه نیم کاسه می گویند. ترنج از قسمت های متفاوتی تشکیل شده است که مهم ترین آن ترنج مرکزی فرش یا خود ترنج است. بالا و پایین ترنج قسمتی متصل به ترنج قرار دارد که فضای بالا و پایین فرش را پر می کند و عنصری مشخص در فرش می باشد. ترنج ها وابسته به نقاط بافته شده هستند و متغییر می باشند. برای مثال در شهر های اصفهان مانند فرش کاشان ، ترنج مرکزی بزرگ است.

 

معمولا در بیشتر فرش ها هر دو یعنی هم لچک و هم ترنج باهم در زمینه فرش ماشینی یا فرش دستباف قرار می گیرند و یا ممکن است به صورت جداگانه بیایند که ممکن است یک فرش ترنج داشته باشد اما لچک نداشته باشد یا بالعکس.

 

 

کلاله فرش چیست

 

در بالا و پایین ترنج مرکزی فرش دو طرح گل مانند که اصطلاحا به آن شمسه یا کلاله می گویند بافته می شود و ممکن است گاهی اوقات آن قدر زیاد باشد تا تمام فضای زمینه فرش را بپوشاند.

منبع : فرش هانی