ويژگيهاي فني و آسيب شناسي گليم1

اشكالات در حين بافت و نحوه جلوگيري از آن

الف: سره شدن
اگر دقت در بافت گليم نشود و پودها شل يا سفت باشند اين اشكال پیش مي آيد كه براي رفع آن بايد هر 10 سانتي متر بافت ، گليم را به دو طرف راست رو ها گليم ، با نخ چله ، محكم گره زد و با خط كش اندازة پهناي گليم را كنترل كرد.


ب: ريش شدن چله
عوامل زيادي باعث ريش شدن چله مي شود كه بايد به آنها دقت كرد:
1- ناصافي و خميدگي لبه ها و نوك تيغه هاي دفتين.
2- نا صافي سطح نخ به دليل تاب بيش از حد.
3- تماس تيغه هاي دفتين و چله ها ( نا هماهنگي دفتين و نمرة نخ چله مصرفي ).
4- استفاده از چله هاي تهيه شده با الياف كوتاه.
5- عدم دقت در دفتين زدن و برخورد بي دليل تيغه هاي دفتين با چله ها.


ج: نخ نما شدن گليم
در هر مرحله از پودگذاري گليم ، بايد دقت به عمل آيد تا پود جديد كاملاً در پشت پود قبلي قرار گيرد. در صورت عدم توجه به اين امر ، در سطح گليم نقطه هاي سفيدي كه ناشي از نمايان شدن نخ هاي تار است به وجود مي آيد و باعث نخ نما شدن گليم مي شود و از كيفيت هنري گليم و قهراً قيمت آن مي كاهد.


د: پرز دادن گليم
استفاده از خامه ( پرز ) هاي كوتاه جهت بافت گليم يكي از عوامل مؤثري است كه باعث پرز دادن محصول در حين بافت يا بعد از آن مي شود. به همين جهت لازم است تا براي پودگذاري حتي الامكان از پودهاي كوتاه استفاده نشود ( مناسب ترين طول براي پودگذاري ، طولي است كه حداقل براي پوشاندن يكصد تار زير و رو كافي باشد ).


ه: تصحيح پودگذاري
در مواردي كه بافندگان ، بدون اختيار كردن نقشه و به طور ذهني بافت را انجام مي دهند، احتمال اشتباه در پودگذاري بسيار است و حتي يك پود كم يا اضافه باعث ناهماهنگي بين نقوش خواهد شد و همچنين اندكي بي دقتي در حين بافت به كمك نقشه همين مشكل را به وجود مي آورد. با اين وجود تصحيح پودگذاري كار چندان دشواري نيست. در مواردي كه پودگذاري غلط باشد، بافنده مي تواند با به جلو كشيدن چله هاي مربوط و ايجاد دهانه با كمك انتهاي قلاب، پود اضافي را از لابه لاي تارها خارج كند و به همين صورت چنانچه افزودن پودي به گليم ضروري باشد بافنده مي تواند به وسيلة قلاب يا سوزن با ظرافت و دقت، پود را از لا به لاي چله ها عبور و در محل مورد نظر قرار دهد.


و: پارگي چله
چنانچه در حين بافت بي دليل يك يا چند چله پاره شود، بافنده به كمك يك قطعه نخ هم نمره با نخ چله، كه اصطلاحا ًنخ رفو ناميده مي شود، مي تواند نسبت به ترميم آن اقدام كند.
گرة رفو در گليم بافي اهميت خاصي دارد و نحوة بستن آن به اين صورت است كه يك سر تار پاره شده و نخ رفو را به صورت ضربدر بين انگشتان شست و سبابه نگاه مي دارند كه حدود دو سانتي متر از نخ آزاد باشد و نخ رفو زير نخ تار قرار گيرد، سپس نخ رفو را يك بار به دور شست و انگشت سبابه مي چرخانند و آن را بين دو سر نخ قرار و سر آزاد تار را از حلقة تشكيل شده عبور مي دهند و آن را نگاه مي دارند. آنگاه به كمك انگشت شست دست راست انتهاي نخ رفو را به طرف پايين مي كشند.
گره اي كه به اين طريق ايجاد مي شود بايذ حتي الامكان كوچك باشد تا هنگام دفتين زدن، مشكلي به وجود نيايد. توضيح آنكه طول دم گره نبايد بيشتر از 5 ميليمتر باشد و اگر چند راستا در يك رديف پاره شود، عمل رفو بايد به گونه اي انجام گردد كه گره ها در مقابل يكديگر قرار نگيرند.


ز: ناصافي پودها
چنانچه بافنده ضمن بافت متوجه شود در بعضي از قسمت ها، پودگذاري، خط مستقیمی را طي نكرده باشد مي تواند با پودگذاري موضعي آن را رفو كند.
پودگذاري موضعي به اين ترتيب است كه بافنده با كمك سوزن در قسمت هاي گود، چند رج پود قرار مي دهد و نا صافي آن را اصلاح مي كند.


ح: حذف چله هاي اضافي
بافنده در صورتي كه در حين بافت متوجه شود يك يا چند چله اضافه است، مي تواند بافت گليم را طوري انجام دهد كه چله هاي اضافي همراه با ساير چله ها به صورت جفتي مورد استفاده قرار گيرند.
بديهي است اين كار در بافت خود را نشان خواهد داد و براي رفع آن بافنده مي تواند بعد از بافت 50 رج به آرامي آن را از فاصلة مختلف قطع و بافت را ادامه دهد و در پايان قطعات كوتاه شدة نخ را به كمك شيئ نوك تيزي از لا به لاي پودها خارج كند.


ط: كم عرض شدن گليم:
در حين بافت ممكن است به تدريج عرض گليم كمتر شود، اين در اثر كشيدگي بيش از حد پودهاست و بايد مراقبت كنند كه اين چنين نشود. مي توان اين كار را با خط كش انجام داد. يعني هر ده يا بيست سانتي متر كه بافته مي شود اندازه بگيرند و تساوي آن را با عرض بافت هنگام شروع داشته باشند. مورد ديگر كنترل اين است كه هر بيست سانت بايد حدود همين اندازه قسمت بافته شده را از دو طرف به راست رو ها ببندند و به اندازة لازم كشيدگي داشته باشد.

 

منبع:carpetmaster.ir