8 نکته درباره انتخاب «فرش» مناسب

 

۱) برای انتخاب فرش مناسب و ایده‌آل اولین قدم این است که نحوه استفاده از اتاق و نوع کاربرد آن‌ را در نظر داشته ‌باشید. برای مثال، فرشی که در یک اتاق پذیرایی پر رفت و آمد و یا در یک اتاق ناهارخوری شلوغ انداخته می‌شود، حتما باید قابلیت پا خور بودن را داشته باشد و برای استفاده‌های طولانی مدت و مقاوم بودن در برابر گرد و غبار انتخاب شود. ولی برای فضایی مانند اتاق خواب که مکانی برای استراحت است و چندان پر رفت و آمد هم نیست، می‌توانید از فرشی با جنسی لطیف و از طیف رنگ‌های روشن استفاده کنید. با استفاده از این نوع فرش فضای اتاق نیز ملایم تر و لطیف تر نمایان می‌شود.
۲) در دومین قدم بهتر است به سبک زندگی‌تان توجه خاصی داشته ‌باشید. اگر کودک نوپایی دارید، بهتر است از طرح‌ها و نقش‌هایی استفاده کنید که شلوغ و تیره هستند و کثیفی را نمایان نمی‌کنند. اگر از آن دسته افرادی هستید که خانواده کم جمعیت دارید و عادت به رفت و آمد و شلوغی ندارید، بهتر است از فرشی که دارای نقوش کم و به رنگ روشن است، استفاده کنید.
۳) توجه داشته باشید که فرش های تک رنگ تیره، مانند آبی نفتی، مشکی یا قهوه‌ای مایل به شکلاتی به سادگی لکه‌های روشن و یا دوده‌ها را نمایان می‌کنند و فرش‌هایی که دارای رنگ‌های بسیار روشن هستند، مانند سفید و یا کرم گرد وغبار و جای پا را نشان می‌دهند. اگر فرش مناسب برای محوطه بیرونی خانه می‌خواهید، بهتر است محیط خارج خانه و میزان آلودگی را در نظر بگیرید تا فرش جلوی در کثیف نمایان نشود.
۴) اگر فضای کوچکی در خانه دارید و می‌خواهید بزرگ‌تر نمایان شود، بهتر است از فرش‌هایی که دارای رنگ‌های روشن هستند، استفاده کنید و بالعکس اگر فضای خانه‌تان بسیار بزرگ و کم اثاثیه جلوه می‌کند، بهتر است که از فرش‌هایی استفاده کنید که دارای رنگ‌های تیره هستند.
۵) آن دسته از فرش‌هایی که دارای چند رنگ مختلف هستند و یا طرح‌هایی تو در تو دارند، ذرات کوچک، غبار و خاک را کمتر از دیگر فرش‌ها نشان می‌دهند. اگر خانه‌ای دارید که در معرض گرد و غبار و دوده قرار دارد، بهتر است یکی از همین انواع فرش‌ها را انتخاب کنید.
۶) به نحوه استفاده و نوع کاربرد فرش‌ها بسیار توجه داشته ‌باشید. به یاد داشته ‌باشید، آن دسته از فرش‌ها که در بافت‌شان نایلون به کار رفته است و به اصطلاح فرش‌های نایلونی نامیده می‌شوند، بسیار با دوام و در برابر تغییر شکل بسیار مقاوم هستند و به نسبت دیگر فرش‌ها قیمت ارزان‌تری هم دارند. تنها ایرادی که این دسته از فرش‌ها دارند این است که گرد و خاک را به سادگی به اطراف منتقل می‌کنند.
۷) فرش‌های پشمی دارای ماندگاری زیادی هستند و در برابر عوامل محیطی مقاومت بالایی دارند؛ اما گرد و خاک به سختی از آنها جدا می‌شود.
۸) فرش‌های اکرلیک و پولی استر ممکن است خرده‌هایشان از آنها جدا شود.

---

منبع : برترین ها

شستشوی فرش، خودم بشورم یا ببرم قالیشویی؟

چگونه سوختگی فرش را از بین ببریم؟

راه‌های نگهداری و شستن فرش

فرش‌های دستباف و ماشینی همراه همیشگی خانه‌های ایرانی هستند. این گستردنی‌های رنگارنگ و زیبا در هر خانه‌ای و با هر قدر و بهایی که باشند، برای ماندگاری و دوام خود به نگهداری و مواظبت احتیاج دارند.

رعایت نکات ساده زیر می‌تواند طول عمر و زیبایی ماندگار فرش‌های خانه‌تان را ضمانت کند.

پاکیزه کردن

برای تمیز کردن فرش از جاروی دستی استفاده نکنید، چرا که نی‌های نازک و نوک تیز جارو به مرور زمان، به الیاف فرش آسیب می‌رساند. جاروبرقی با دور تند بهترین راه برای بیرون کشیدن گرد و غبارها است.

نور آفتاب

خانه‌هایی که آفتاب‌گیر هستند، با وجود فراهم آوردن شرایط مفید برای محیط درونی خانه، مضراتی را هم برای آن‌ها دارند. مثلاً قرار داشتن فرش در معرض آفتاب و به طور مداوم، روی رنگ آن تأثیری منفی می‌گذارد. اگر قالی دستبافی در خانه پهن کرده‌اید، برای پنجره‌های مقابل آن از پرده‌های ضخیم استفاده کنید.

سایش

قرار گرفتن قالی در زیر در، ساییده شدن آن را به همراه دارد. اگر به دلیل کم بودن فضا در خانه، مجبور هستید قسمتی از فرش را در زیر در قرار دهید، در را طوری تنظیم کنید که هنگام چرخش، تماسی با فرش پیدا نکند. علاوه بر آن، هر چند وقت یک بار فرش را جابجا و سر و ته کنید تا همه قسمت‌های آن به یک اندازه پا بخورد و فقط بعضی از قسمت‌ها در معرض سایش قرار نگیرد.

حرکت فرش

در گذشته‌ای نه چندان دور، کف خانه‌ها را موکت می‌کردند و فرش‌ها را روی آن‌ها می‌گستراندند. در این شرایط، خبری از سر خوردن و حرکت کردن فرش نبود؛ اما این روزها که کف خانه‌ها با سنگ و سرامیک و موزائیک پوشیده می‌شود، فرش‌ها بر اثر پا خوردن حرکت می‌کنند و جابجا می‌شوند.

برای جلوگیری از این حرکت، می‌توانید از آسترهای اسفنج مانند یا شبکه‌های توری پی وی سی و نرم استفاده کنید. اندازه این آسترها را کوچک‌تر از ابعاد فرش در نظر بگیرید.

تمیز کردن لکه‌ها

لک شدن فرش، اتفاقی است که ممکن است بارها پیش بیاید. در زمانی که این اتفاق افتاد، به سرعت برای از بین بردن آن اقدام کنید. ماندن و کهنه شدن لکه، تمیز کردن آن را دشوار می‌کند.

در اینجا به برخی از لکه‌ها و راه‌های از بین بردن آن‌ها اشاره کرده‌ایم:

نوشیدنی

شکلات و قهوه، آب‌میوه، شیر و چای را با آب نیمه گرم و صابون یا با آب و شامپو تمیز کنید. استفاده از یک تکه اسفنج، کار را آسان‌تر می‌کند.

مایعات شیرین

چای شیرین، شربت و دیگر نوشیدنی‌هایی که شیرین هستند، اگر به سرعت از روی فرش پاک نشوند، موجب پوسیده شدن فرش می‌شوند. اگر این مواد روی فرش ریخت، به سرعت آن را پاک کنید.

لکه آدامس

آدامسی که روی فرش افتاده و به آن چسبیده را ابتدا با یک تکه یخ سفت کنید و سپس آن را به کمک یک کاردک و به آرامی از روی فرش بتراشید.

لکه شمع

پارافین شمع را نیز با همان روشی که آدامس را برداشتید از روی فرش جدا کنید.

لکه جوهر معمولی

روی لکه، ماست بریزید و آن را روی قسمت جوهری پخش کنید. بعد از اینکه ماست به خوبی با جوهر مخلوط شد، با یک قاشق آن را از روی فرش جمع کنید. این کار را چند بار تکرار کنید تا جوهر به طور کامل جذب ماست شود.

روغن و چربی

برای زدودن اثرات روغن و چربی و حتی واکس، از صابون و سرکه سفید استفاده کنید؛ اما اگر روغن روی فرش ریخت، ابتدا آن را با قاشق جمع کنید و سپس یک تکه پارچه سفید را روی بخشی از فرش که آلوده شده بگذارید و روی آن را اتوی نیمه گرم بکشید. به این ترتیب، روغن موجود در پرز فرش جذب پارچه سفید می‌شود.

تخم مرغ

اگر تخم مرغ خام روی فرش ریخت، آن را با محلول آب نیمه گرم، نمک، صابون و سرکه سفید پاک کنید. این روش در مورد لکه خون نیز موثر است.

دوده

برای زدودن دوده از فرش‌ها و به خصوص از روی موکت‌های تیره رنگ، روی قسمت‌هایی که خیلی تیره شده‌اند، نمک بپاشید. بعد از یک ساعت و نیم با جاروبرقی، تمام نمک‌ها را جمع کنید.

شست و شوی فرش

تابستان که رو به پایان می‌رود، بسیاری از خانم‌های خانه‌دار، فرش‌ها را می‌شویند. البته اگر قصد شستن فرش‌ها را دارید، بهتر است كه آن‌ها را به شرکت‌های معتبر قالی‌شویی بسپارید.

به دلیل اینکه در این شرکت‌ها، ابتدا گرد و خاک فرش را می‌زدایند و سپس فرآیند شست و شو را ادامه می‌دهند. اما شما اگر بخواهید فرش‌ها را در خانه بشویید، این امکان را نخواهید داشت و گرد و غبار در بین پرزهای فرش باقی می‌ماند. تمیز کردن فرش‌ها در خانه با استفاده از شامپوی مخصوص فرش نیز ممکن می‌شود.

خشک کردن فرش

فرش‌هایی که در خانه شسته می‌شوند باید در شرایط خاصی خشک شوند تا آسیب کمتری هم به آن‌ها وارد شود.

توصیه‌های زیر می‌تواند راهنمای شما باشد:

- اگر شستن فرش‌ها، جزو برنامه‌های فصلی شماست، داربست‌های چهارپایه‌ای شکل مخصوصی تهیه کنید تا بتوانید فرش‌ها را روی پشت بام یا در حیاط و نور ملایم آفتاب پهن کنید. با این روش، هوا در اطراف فرش به طور کامل جریان پیدا می‌کند و به خوبی خشک می‌شود.

- فرش‌های شسته شده را هیچ وقت آویزان نکنید. پهن کردن فرش‌ها در زیر نور تند و سوزنده آفتاب نیز آسیب‌هایی جدی به بافت و الیاف آن وارد می‌کند.

- برای خشک کردن فرش، به هیچ وجه از حرارت مستقیم وسایل حرارتی مانند بخاری، شومینه و رادیاتور استفاده نکنید چون به فرش صدمه می‌رساند.

- اگر تنها بخشی از فرش شما خیس شده است، برای خشک کردن آن از یک اسفنج، حوله یا پارچه پنبه‌ای استفاده کنید و با آن آب را جمع کنید و سپس قسمت مرطوب را در مقابل آفتاب ملایم قرار دهید یا به وسیله حرارت ملایم سشوار دستی، از پشت و روی فرش خشک کنید.

منبع : تبیان

نکاتی که باید قبل از خرید فرش بدانید

«فرش»؛ دستباف یا ماشینی؟

فرش، همواره یکی از اصلی‌ترین ملزومات زندگی ایرانیان بوده و علاوه بر این، قالیبافی یکی از اصیل‌ترین و شناخته شده‌ترین هنرهای ایرانیان است که در سراسر جهان، زبانزد هنرشناسان و هنردوستان است.

در زندگی ما ایرانیان، فرش هیچ گاه از خانه‌هایمان قابل حذف نبوده است و چه بسا در دوره‌ای برای مردم طبقه متوسط که از مبلمان استفاده نمی‌کردند، فرش مهم‌ترین اسباب آن خانه بوده و اهالی خانه به جای نشستن بر مبلمان و صندلی، از فرش و پشتی استفاده می‌کردند. با گذشت زمان، این حجم استفاده از فرش، شاید کمتر شده باشد و در اکثر خانه‌های ایرانی امروزه مبلمان وجود دارد، اما استفاده از فرش، هیچ گاه به طور کامل حذف نشده است و شاید حتی بتوان گفت بهای بیشتری به فرش داده می‌شود. از گذشته تاکنون، بسیاری از غربی‌ها که به ایران سفر می‌کردند، اولین سوغاتی که سراغش را می‌گرفتند، فرش دستباف ایرانی بوده است، البته در استفاده‌های معمول در خانه‌ها، فرش‌های ماشینی بیشتر مورد توجه هستند، چون قیمت پایین‌تری دارند، ولی ناگفته نماند که فرش‌های ماشینی هم طرح‌ها و رنگ‌های متفاوتی دارند.

فرش دستباف ایرانی

فرش‌های دستباف ایرانی در سه قالب اصلی ترنج، خشتی و افشان بافته می‌شوند که لچک ترنج، بیش از همه طرفدار دارد و اکثر فرش‌هایی که در خانه‌های ایرانیان می‌بینید، طرح ترنج است که حاشیه‌هایی پهن در اطراف و طرح‌های بیضی و دایره‌ای در میانه دارد و این طرح از معماری دوره اشکانیان الهام گیری شده است.

فرش دستباف علاوه بر ارزش هنری والاتری که نسبت به فرش ماشینی دارد، ویژگی‌های برتر دیگری هم دارا است که می‌تواند تردید شما در مورد اینکه ماشینی یا دستباف بخرید را برطرف کند. فرش‌های دستباف از دور و نزدیک، جلوه خوبی دارند و درخشنده‌اند، اما فرش‌های ماشینی، فقط از دور جذاب هستند و اگر در طرح و رنگ و بافتشان دقت کنید، در مرغوب‌ترینشان هم ایراداتی پیدا می‌کنید. فرش‌های دستباف با گذشت زمان، درخشنده‌تر می‌شوند، اما فرش ماشینی پس از چند سال استفاده، از جلوه و جلایش کم می‌شود.

یکی از ویژگی‌های مهم فرش دستباف این است که در تابستان سرد است و در زمستان گرم، اما فرش ماشینی به خاطر مواد پلاستیکی‌اش این ویژگی را ندارد. فرش دستباف هیچ مشکلی برای سلامتی افراد به وجود نمی‌آورد، اما فرش ماشینی به مرور زمان پرزهایش در هوا معلق می‌شود و می‌تواند مشکلات تنفسی ایجاد کند. فرش دستباف هر چه بیشتر پا بخورد و هر چه بیشتر بماند، ارزش مالی و هنری‌اش بیشتر می‌شود، درحالی‌که فرش ماشینی را باید چند سال یک بار عوض کنید و فرش ماشینی قدیمیتان نه تنها ارزش هنری پیدا نمی‌کند، كه حتی به قیمت خیلی کمی خریداری خواهد شد.

نکته مهمی که در خرید فرش دستباف باید توجه کنید این است که گاهی در ابعاد بعضی فرش‌های دستباف، اختلاف کمی وجود دارد. برای اینکه این عیب را متوجه شوید، فرش را از وسط تا زده و روی هم بیاورید تا مطمئن شوید گوشه‌ها روی هم قرار می‌گیرد. مسئله دیگر در مورد رنگ فرش است، برای این که خیالتان راحت شود که فرش مرغوبی خواهید خرید، قبل از پرداخت وجه به فروشنده، با یک دستمال نم‌دار روی قسمتی از فرش بکشید، اگر رنگ آن مصنوعی باشد فرش به دستمال رنگ می‌دهد. رنگ فرش باید به اندازه کافی غنی باشد. باید تمام قسمت‌های پرز و نخ فرش، یکدست رنگ شده باشد و یکی از راه‌های شناختن رنگ طبیعی از مصنوعی، این است که رنگ مصنوعی پررنگ و جیغ است و به راحتی می‌توانید آن را تشخیص دهید.

فرش ماشینی

یکی از مزایای اصلی فرش ماشینی، قیمت پایین آن است، اما در مقابل، ویژگی‌هایی دارد که این را تحت تأثیر قرار می‌دهد. مواد به کار رفته در بافت فرش متفاوت هستند، نایلون، اولفین، پشم و اکریلیک و پلی استر از جمله این مواد هستند که هرکدام ویژگی خاصی به فرش می‌دهند. فرش‌های نایلونی بسیار بادوام هستند، چرا که به راحتی تغییر شکل نمی‌دهند و نسبت به بقیه، قیمت کمتری دارند، اما گرد و غبار را بسیار به اطراف منتقل می‌کنند. فرش‌هایی که در آن‌ها اولفین به کار رفته در برابر رطوبت بادوام هستند و برای مناطق آب و هوایی مرطوب مناسبند و به سادگی هم می‌توانید آن‌ها را تمیز کنید، اما در گذر زمان تغییر شکل می‌دهند. فرش‌های پشمی هم با وجود اینکه در برابر عوامل محیطی مقاوم‌اند، اما خیلی سخت تمیز و شسته می‌شوند و وقتی هم که مرطوب شوند، بوی بدی می‌دهند، اما فرش‌های اکریلیک و پلی استر در اثر استفاده زیاد، پرزهایشان کنده شده و کم می‌شود و به مرور زیبایی‌شان از بین می‌رود.

فرش‌های تزیینی

فرش‌های تزیینی که این روزها خیلی زیاد هم مورد توجه خانم‌ها قرار گرفته و به اصطلاح مد شده است، هزاران طرح و رنگ و بافت متفاوت دارد که می‌تواند هر کسی را جذب کند، اما اگر شما از آن دسته افرادی باشید که کیفیت را به زیبایی ترجیح می‌دهید، بهتر است این فرش‌ها را نخرید، برخی از این فرش‌ها جز زیبایی و تزیینی بودن، هیچ مزیتی ندارند و فقط دردسر تمیز کردن مداوم آن‌ها است. این فرش‌های تزیینی پس از مدت کوتاهی پا خوردن، پرزهایشان به مرور جدا شده و تمام خانه را پر می‌کنند، چون معمولاً بافت‌های محکمی ندارند. علاوه بر این، به خاطر بافت‌های بلند و برجسته‌شان، بیش از فرش‌های معمولی، گرد و غبار آشغال‌های ریز در خود جمع می‌کنند و شما به طور مداوم باید آن را تمیز کنید.

مسئله دیگر، نشستن روی این فرش‌ها است که اصلاً احساس خوشایندی به شما نمی‌دهد و به خاطر بافت سفت و سخت آن‌ها اصلاً مناسب نیستند. در آخر این که در خرید هر نوع فرش دستباف، ماشینی و تزیینی، مسئله مهم، تراکم گره‌های فرش می‌باشد؛ هر چه پرزها و شانه‌های ماشینی، پرتراکم‌تر باشد، فرش شما مرغوب‌تر و باکیفیت‌تر است و دوام بیشتری هم خواهد داشت.

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد

فرش كاشان

 این شهر در اواخر سال 621 ه.ق توسط چنگیز مغول تخریب شد ولی در سالهای بعدی تجدید بنا شد و هنرمندان و صنعتگران دوباره فعالیت خود را آغاز كردند. این تحول در مورد قالیبافی چنان بود كه در قرن 10ه.ق(دوره شاه طهماسب) كاشان به عنوان یكی از مراكز مهم قالیبافی درآمد و توانست هنرمند خلاقی چون استاد مقصود كاشانی بافنده هنرمند قالیهای معروف بقعه شیخ صفی كه اكنون در موزه ویكتوریا آلبرت انگلستان نگهداری می شود، تربیت كند.

همچنین درجه پیشرفت وتكامل هنر قالیبافی و رنگرزی وطراحی درقرن 11ه.ق در این ناحیه به اندازه ای بود كه در آنجا همانند اصفهان، قالیهای زربفت ابریشمی معروف به قالیهای پولونز یا لهستانی به سفارش خانواده های اشرافی و نجبای لهستانی می بافند.

سابقه بافت پارچه های مخمل و زربافت و هم چنین قالی بافی، در شهر كاشان به زمان صفویه می رسد. پارچه های زری و قالی های نفیس و گرانبهائی كه در این زمان در این شهر بافته شده اند هر كدام در نوع خو شاهكاری از هنر رنگرزی و بافندگی هستند. در این عصر قالی بافی كاشان به اوج كمال خود رسید و هنرمندان این شهر نمونه های با ارزشی از خود به یادگار گزاردند كه تعدادی از آن ها در حال حاضر درموزه های بزرگ جهان مشتاقان بی شماری را به خود می طلبند. متأسفانه بعد از این دوره قالی بافی و نساجی دستی در این شهر مانند سایر مناطق بافندگی ایران از رونق و اعتلاء افتاده و رو به نیستی وفنا می رود.

 احیا مجدد قالی بافی در كاشان تا حدود زیادی مرهون فعالیتهای حاج حسین فرشچی، دبیر الصنایع، محتشم، حاج حسن، حاج محمدجعفراصفهانیان واستاد حسین كاشی بود و از طرفی به كارافتادن واحدهای نساجی ماشینی بود كه تعدادی از بافندگان منسوجات دست باف این شهر را وادار به روی آوری به قالیبافی کرد.

بافت قالی در كاشان

فرش كاشان دو پوده بوده و با گره سنه بافته میشود. تراكم گره های آن در یك دسی متر رقمی بین 1600 تا 8000 گره می باشد. رنگرزان قدیمی كاشان برای به قرمز درآوردن الیاف خود علاوه بر گیاه روناس از صدف ارغوان نیزاستفاده می نمودند كه ازخود جلای خاصی باقی می گذاشت. امروزه كم و بیش تمامی رنگ های مصرفی رنگرز خانه های آن ازسری رنگ های شیمیائی با ثبات و بیشتر در مایه های قرمز لاكی، آبی، سرمه ای، فیروزه ای، بژ كمرنگ، سفید شكری، سبز فیلی و قهوه ای وسبز مغز پسته ای است

دربازار فرشی به نام كاشان پنج رنگ نیز عرضه می شود و همان گونه كه از معنی آن بر می آید در رنگرزی الیاف آن فقط پنج رنگ به كار رفته است.

دست بافتهای كاشان در اندازه های ذرع و نیم، دو ذرعی و شش متری به بالا بافته می شود. بافت فرش های پرده ای و كلگی و كناره چندان مورد دلخواه بافنده های این شهر نیست

قالیهای این ناحیه غالباً دو پوده اند وجنس چله ها از نخ یا ابریشم طبیعی و جنس پرزها از ابریشم وكرك است كه مرغوبترین نوع پشم به شمار می رود. قالیهای مربوط به اوایل قرن13ه.ق معمولاًبا كرك وارداتی مرینوس از منچستر انگلستان یا استرالیا بافته شده اند و رنگ قرمز دوغی خاصی دارند.

از دیگر مشخصات قالیهای كاشان، ترنجهای كنگره دار و برگهای ظریف و شاخه و برگهای دندانه داری است كه در اكثر نمونه ها مشاهده می شود.

طرحهای فرش كاشان

بطور كلی طرحهای اصیل قالی كاشان كه از دوره صفویه الهام گرفته و به طرحهای قدیم كاشان معروفند عبارتند از درختی گلدانی، لچك وترنج، محرابی، شكارگاه وجانوری وطرحهای تصویری و نقوش اسلیمی.

طرحهای فرش كاشان تا حدود زیادی تاثیر از طرحهای اصفهان و نقشه های سنتّی ایران گرفته است و با این تفاوت كه در نقوش فرش كاشان از گل بته و طرحهای افشان و طرحهای ساده تر مربوط به پارچه بافی بیشتراستفاده می شود. میل به ابتكار و نوآوری در طرحهای كاشان، طراحان فرش را وادار به نوعی تصویر سازی نمود. بیشتر از آن كه از نوع تصویر سازی اروپا باشد، به تصویر سازی ایرانی عین قلم گیری و حالات مینیاتوری شبیه بوده است. با وجود این منظره سازی گاه در حال بسیار زیبایی روی قالیچه های قدیمی كاشان دیده می شود. در نمونه ها و یا تصاویری كه بعضاً در كتابهای خارجی از فرشهای قدیمی كاشان دیده می شود گاه از وجود فرشهای بسیار ظریف و زیبا و هنرمندانه با رنگهای درخشان و جذاب در گذشته خبر می دهند، در این فرش ها دیده می شود كه چگونه هنرمندان با ذوق این شهر با استفاده از طرحهایی جذاب از گل و پرنده و چرخشهایی همراه با رنگهای فوق العاده شفاف و درخشان كه معمولاً از رنگهای طبیعی روناس به وسیله رنگرزان ماهر به دست می آید.

نقوش قالی کاشان

در كاشان معمولاً دو نوع نقش به كار میبرند

-لچك و ترنج با نگاره های اسلیمی و گلهای ختایی

-نقش اصفهانی یا شاه عباسی

ضعف قالی كاشان در یكنواختی نقشهای آن است و روی هم رفته ابداع و ابتكار در آن كمتر دیده می شود.

رنگها بیشتر رنگ تركیبی خارجی است و تنها چند تن از معتبر ترین بازرگانان كاشان رنگهای طبیعی ایرانی بكار می برند.

طرحهای مورد علاقه بافندگان كاشان اغلب در مایه طرحهای گلدار با خطوط منحنی شامل طرحهای شاه عباسی، لچك و ترنج، شاه عباسی، افشان، گلدانی سر تا سری، طرح درختی در زمینه محراب، هندسی جوشقانی، گلدانی حاج خانمی، منظره بافی همچنین چهره بافی می باشد. از طرح شاه عباسی افشان كه بیشتر با زمینه كرم در این شهر بافته می شود برعكس بازارهای داخلی در خارج از كشور از آن استقبالی نشده است.

معروفترین طرح زنده كاشان لچك ترنج با رنگ لاكی است.

معروفترین طراحان كاشان

سید رضا صانعی كه در سال 1265 در شهر كاشان متولد شد. از كارهای امروزه غالباً درموزه های زیبا ویا در دست مجموعه داران فرش می باشد. مهارت این هنرمند در پرتره ودورنما و گاهی اوقات گل وبته است. وی اولین بار استفاده از كاغذ شطرنجی را در كاشان شروع كرد. ویژگی خاص سید رضا خان نقاش در سرعت عمل و خلاقیت او بوده است.

معروف است كه هنگامی كه قلم بركاغذ می گذاشت تا پایان نقشه بدون استفاده از پاك كن آنرا رسم می كرد. سید رضاخان صانعی هم برای خود و هم برای تجار معروف كاشان كار می كرد. از نقشه های معروف كه او با قلم خویش و با هویت خاص منطقه كاشان رسم كرد: نقشه شیخ صفی و نقش لچك و ترنج شاه عباسی است.

پسرش سید جواد صانعی و یكی از دخترانش به نام اكرم السادات در كار طرح و بافت فرش كار می كردند.

سید رضا خان صانعی در سال 1366در كاشان در گذشت.

از دیگر طراحان برجسته كاشان میرزا نصرالله نقاش زاده است كه دوست و همكار داماد سید رضاخان صانعی بود.

میرزا نصرالله نقاش زاده در سال 1275 در شهركاشان متولد شد. اگرچه وی قدرت قلم و خلاقیت سیدرضاخان صانعی رانداشت، ولی دقت و ظرافت قلم او بنیانگذار نوعی طراحی علمی واساسی در فرش كاشان گردید .

وی كار صورت سازی نمی دانست، تخصص او در طرحهای سنتّی فرش بود. طرح لچك وترنج افشان كه از معروفترین طرحهای كاشان است، اثر قلم اوست. میرزا نصرالله نقاش زاده در شهر كاشان در گذشت. از هنرمندان دیگر كاشان خانواده افسری هستند.

سید رضا افسری برادر رضا صانعی و بزرگ خاندان افسری، خود طراح ونقاش برجسته فرش بود.

4پسر وی به نامهای محمد، امیر، نظام، عباس همگی در كار فرش دست داشتند. برجسته ترین عضو این خانواده محمد افسری نقاش و طراح فرش كاشان است كه مهارت او در طرح های صورتهای بزمی و درخت و منظره و طرحهای حیواندار است. محمد افسری در سال 1034در شهر كاشان متولد شد و در دوران جوانی ابتدا به كار آموزی و آشنایی با هنر طراحی فرش زیر دست عموی خود، رضا صانعی و پسرخاله اش میرزانصرالله نقاش زاده پرداخت. وی مدتی شاگردی حاج میرزا آقا امامی و میر مصور را كرد. كارهای وی از لطافت شاعرانه ای بر خوردار است. وی در حال حاضر نیز با مهارت به كار طراحی و نقشه فرش اشتغال دارد.

نظام افسری یكی دیگر از برادران افسری است و وی در سال 1310ش در شهر كاشان متولد شد.

سبك كار وی علاوه بر تسلط بر طراحی سنتّی ساخت تصویر به سبك نقاشی اروپایی است.

تصاویر بی شماری از سران كشورهای مختلف كه به ایران آمده اند باقلم این هنرمند طراحی و بافته شده است.

از طراحان معروف دیگر كاشان، عباس صنیعی پسر محمد صنیعی است كه در سال 1343در شهر كاشان دیده به جهان گشود، تخصص این هنرمند در نقوش و اسلیمی وگل و بته است.

اربابی، تفضلی، عطایی، محتشم، ثابت، افسری،هنرپیشه، شادسر، واحدان، دبیر الصنایع و حسین زاده از تك بافان و نام مۆسسات معروف كاشان هستند.

منابع

اتحادیه فرش دستباف ایران در ژاپن.

صادرات فرش ایران.

جزوات درسی دوره متوسطه رشته طراحی فرش، انتشارات جهاد سازندگی، 1379.

مصاحبه با فروشندگان فرش کاشان در بازار فرش اصفهان.

تاریخچه فرش

فرش ایران دارای تاریخی بسیار طولانی است، در ایران از دیرباز بافتن انواع فرش متداول بوده و انگیزه ای اجدادی داشته است. به نوشته مورخان، جهانگردان، جنگجویان و آثار مكشوفه از گذشتگان گویای آن است كه فرشبافی به صورت هنری دستی ، مردمی ، روستایی و عشایری در ایران سابقه بس دراز دارد.

پروفسور «رودنكو» كاشف «فرش پازیریك» معتقد است كه قالی مذكور  كار مردم ماد یا پارس و پارت (خراسان بزرگ) است. توجه به نقش های مشابه و هم زمان این فرش در ستون های تخت جمشید نیز این نظریه را تایید می نماید. آثار دیگری از جمله نقاشیهای برخی هنرمندان قرون وسطی حاوی نقش قالیهایی است كه گفته اند بافت ایران بوده است . برخی مورخان در مورد حمله رومیان به ایران و غارت دستگرد قالی را از جمله غنایمی كه در این غارت به دست آورده شده، قید نموده اند و نیز منابع یونانی از قالیهای زربفت ایران یاد كرده اند. «فرش بهارستان» با آن همه هنرمندی كه به تأیید روایات مختلف، دربافت آن به كار رفته بوده اگر چه گاه در تعریف از آن راه اغراق پیموده شده اما خود نشانگر پیشرفت صنعت فرشبافی و صنایع جنبی از جمله طراحی و رنگرزی در ایران قدیم می باشد. فرش به عنوان نمودی از فكر و اندیشه بشری و متاثر از حس نوجویی او در طول تاریخ خود با نشیب و فرازهایی روبرو بوده كه گاه با فراغت فكری هنرمندان و محیط مناسبی كه برای رشد و شكوفایی هنر ایشان ایجاد گردیده به حد اعلای خود رسیده و گاه صدماتی كه بر اثر مصائب طبیعی و غیر طبیعی بر پیكر جامعه وارد شده، آن را به دوره نهفتگی و خمود سوق داده است.

عصر مغول یعنی قرن هفتم هجری را می توان دروان بس غم انگیز برای انواع هنر ایرانی دانست و پس از آن قرون دهم  و یازدهم هجری را كه عصر صفویان است زمان شكوفایی طبع هنری مردم ایران باید به شمار آورد. آغاز دوران صفوی متفارن با رشد بسیاری از هنرهای دستی و توسعه آن در كلیه شئون جامعه بوده است. بسیاری از هنرمندان ایرانی در این دوره ظهور كرده اند كه با اغتنام فرصت از آرامش و محیط مساعدی كه به وجود آمده عمر گرانبهای خود را بر سر ارتقاء سطح كیفی هنر و صنایع دستی نهاده اند وبا ابداع طرح ها و نقشه های زیبا و هنرمندانه جایگاه این صنایع به ویژه فرش را به حد اعلاء خود رسانیده اند و نام ایران را در سراسر جهان با آثار خود پرآوازه ساخته اند. با توجه به اهمیت عصر صفویه در اعتلاء هنر ایران و توجهی كه در این زمان به صنعت قالیبافی مبذول شده، جا دارد به این عصر و وضعیت هنرمندان و قالیباقی آن مشروح تر بپردازیم.

 فرشهای دوران صفویه را می توان متعلق  به دو گروه زمانی دانست: اول: قالیهای بافته شده در دوران سلطنت شاه اسماعیل وشاه طهماسب كه به"شاه طهماسبی" معروف است و خود مكتبی خاص دارد كه به همین نام شهرت یافته. شاه طهماسب همواره به تشویق هنرمندان و قالیبافان و طراحان می پرداخت و خود از هنر بهره داشت و حتی نوشته اند، رنگرزی می دانست و مستقیمأ طراحی می نمود و بافندگان را راهنمایی می كرد. از این جهت در زمان پادشاهی او انواع صنایع ظریفه به ویژه قالی بافی راه ترقی پیمود و در طرح آن تغییرات كلی به وجود آمد. قالیهای ترنجدار جانشین آن گروه از قالیهایی شد كه تا اواخر قرن 9 هجری در ایران بافته می شد و بعدأ به طرح مغولی و تیموری شهرت یافت. علاوه بر قالیهای ترنجدار در این دوره بافتن قالیهایی با طرح حیوان و شكارگاه متداول شد. دوم: قالیهای بافته شده در زمان شاه عباس كه به مكتب " شاه عباسی" معروف است. در این دوره با اغتنام فرصت از وجود هنرمندان عصر نقشهای جدید به ویژه با استفاده از اسلیمی ها و گلهای مخصوص بوجود آمد برخی طرحهای قالی در مكتب شاه عباسی عبارتند از:/ الف – طرح ترنجدار یا لچك ترنج/ ب – طرح شكارگاه/ ج – طرح درختی/ د – طرح گلدانی .

اینك با توجه به سهولت ایجاد ارتباط بین هنرمندان نقاط مختلف و پیشرفت تكنیك طراحی و نقش پردازی، فرش همگام با سایر هنرها و صنایع مردمی رو به تكامل رفته است، طرحهای محلّی به نقاط دیگر برای بافت فرستاده می شود و هنرمندان از نتایج تجربیات دیگر همكاران خویش كاملاً با خبر می گردند. وسایل كار طراحی پیشرفت نموده و تكنیك جدید به كمك هنرمندان آمده و ایشان به مهارت در تهیه و تكثیر طرحهای خود اقدام می كنند. بازار های فرش جهانی به ویژه از اوائل قرن بیستم میلادی رونق گرفته و این خود تشویق دست اندركاران را در پی داشته و به ویژه در تبریز، كرمان، كاشان، اصفهان، اراك ، داد و ستد این كالای ارزشمند را رونق داده و در این زمان است كه بازار صادرات فرش های نو و كهنه گرم شده و كارگاه های بزرگ برای پاسخگویی به تقاضاهای روز افزون دایر گردیده است. این قالیها به اروپا به ویژه كشور آلمان و آمریكا حمل می گردد و موجبات تقویت بنیه مالی كشور را در حد خود فراهم می سازد و تجارت خارجی را به سرمایه گذاری در تولید فرشهای مورد درخواستشان تشویق و ترغیب می نماید. مجموعه این اقدام طی قرن اخیر در جهت تقویت بنیه اقتصادی كشور مؤثر بوده، اما دخالت فروشندگان و صاحبان سرمایه در كار طرح و رنگ فرش و سفارشات غیر مسئولانه ایشان به كیفیت این دستباف لطمه وارد ساخته است. عدم نظارت صحیح بر كار بافت فرش و بسیاری عوامل دیگر از جمله قیمت ها و چگونگی صادرات طی نیم قرن گذشته، رقبای فرش ایران را به میدان رقابت كشانده واز سوی دیگر سودجویان را به سوء استفاده از غفلت دست اندركاران و انجام تقلباتی در مراحل مختلف تهیه موارد اولیه و تولید فرش وا داشته و در نتیجه موجبات سقوط كیفیت و كمیت و گرمی بازار فرش ایران را فراهم نموده است به منظور ایجاد پیوستگی ارتفاء سطح كیفی این دستباف ارزشمند و تداوم تاریخ پرآوازه ی آن هوشیاری و كوششی همه جانبه لازم است كه امید است عشق و علاقه عامه مردم به این میراث اجدادی خود آن را در ضمیر كلیه دست اندركاران بیدار سازد.

منبع : تبیان

نکاتی برای شستشوی فرش

اشتباهات رایج در شستشوی فرش در منزل
زمانی که تصمیم به شستشوی فرش در منزل و شستشوی دستی فرش می گیریم طبیعتا به دلیل سخت و سنگین بودن آن، انرژی زیادی از ما صرف می شود که با این حال، کافی هم نیست. ممکن است مجبور شویم ترفندهایی را به کار ببریم که همان ترفندها باعث خراب شدن و فرسودگی فرش شما گردد. این در حالی است که شما می توانید شستشوی فرش خود را به متخصصین این امر بسپارید تا با بهترین و مناسب ترین روش ها همراه با صرف انرژی بسیار، بتوانند به خوبی از پس شستشوی فرش شما بر آیند. با این حال اگر دست به شستشوی فرش در خانه می زنید سعی کنید از این سه کار اجتناب نمایید:
• استفاده بیش از حد از شامپو
• استفاده بیش از حد از آب بر روی فرش
• محافظت از فرش خیس در مقابل مبلمان و سایر وسایل

• استفاده بیش از حد از شامپو در شستشوی فرش
طبیعتا استفاده بیش از حد از شامپو در شستشوی فرش همانقدر خطرناک و مخرب است که شستن بیش از حد فرش! این کار باعث به هم خوردن بافت رنگی و ضعیف شدن بافت فرش می شود. سعی کنید برای انجام این کار به سراغ یک فرد آگاه و متخصص بروید و از او کمک بگیرید و به قول قدیمی ها کار را به کاردان خود بسپارید!

• استفاده بیش از حد از آب بر روی فرش در زمان شستشو
طبیعتا خیس کردن بیش از حد فرش، تمامی بافت های فرش را تحت تاثیر قرار داده و خیس خواهد کرد. به خاطر داشته باشید که خیس شدن بیش از حد فرش می تواند باعث به هم ریختن بافت رنگ های فرش شود. بعضی از فرش ها هم بعد از آب خوردن و خیس شدن بیش از حد کوچک شده و به قول معروف آب می روند! پس هیچ گاه فراموش نکنید که خیس شدن بیش از حد فرش و بافت های آن می تواند موجب ایجاد چه آسیب هایی جدی گردد.

• محافظت از فرش خیس در مقابل مبلمان و سایر وسایل
صدمه نهایی ای که می تواند بر بدنه فرش وارد شود، لکه ها و نشانه های ناشی از مبلمان و سایر وسایل خواهد بود. امکان دارد مبلمان و وسایل بر روی فرش خیس قرار گرفته و بر روی آن رنگ دهند. رنگی که ممکن است حالا حالاها فرشتان را رها نکند. حتی ممکن است پایه فلزی مبلمان شما بر روی فرش قرار بگیرد و از رطوبت ناشی از فرش دچار زنگ زدگی شود!

چرا به سراغ متخصصین شستشوی فرش و قالیشویی برویم؟
زمانی که متخصصین این حوزه و شرکت های قالیشویی دست به شستشوی فرش شما می زنند، آن را با رطوبت کنترل شده ای می شویند و به همین نسبت نیز فرش شما را به شکل کنترل شده ای خشک می نمایند.
این شرکت ها دارای ماشین های شستشویی هستند که از برس های شستشوی ضد گرد و غبار برخوردار هستند. مواد شوینده ای که به کار می رود با اندازه ای کافی و کنترل شده بوده و شستشوی منظم و مرتبی بر روی فرش شما اعمال می کنند. این روش تا جایی ادامه پیدا می کند که فرش شما بعد از طی کردن و پشت سر گذاشتن مراحلی منظم و کنترل شده به آرامی شروع به خشک شدن می کند.
بسیاری از متخصصین، روش دیگری نیز برای شستشوی فرش دارند؛ روشی مثل استفاده از اسپری ای که حاوی مواد شوینده بود و فرش شما را بدون وارد شدن هرگونه آسیبی بر بافت و بدنه آن، شستشو خواهد داد. برخی از افراد با این روش مخالف هستند و معتقدند که ممکن است این روش، فرش شما را به صورت کامل و مطمئنی شستشو ندهد، اما مسئله ای که در این زمینه وجود دارد این است که این روش، فرش شما را بدون خیس شدن و وارد شدن آسیبی به بافت آن شستشو می دهد. این تقریبا همان چیزی است که فرش به آن احتیاج دارد. برخی از متخصصین، روش اول را انتخاب می کنند و برخی نیز روش دوم. در هر دوی این روش ها تلاش و دقت بالایی لحاظ می شود و شما می توانید اطمینان خاطر حاصل نمایید که فرش شما به بهترین حالت ممکن شستشو یافته است.
فراموش نکنیم که سپردن کار شستشوی فرش به متخصصین این حوزه از دو جنبه، مزیت به حساب می آید:
اول اینکه این شرکت ها در زمینه جا به جایی و حرکت دادن فرش های بزرگ و سنگین، هیچ مشکل و محدودیتی ندارند.
دوم اینکه آنها به خوبی می دانند که با رعایت چه اصول و شرایطی، فرش شما را به بهترین حالت ممکن شستشو دهند.

---

منبع: بیتوته